
Door Anne Bruinsma

Van Hackathon tot Open Data App
In oktober 2013 werd tijdens de eerste editie van Agri meets Design, voor het eerst in Nederland een landbouw hackathon georganiseerd: een ‘pressure cooker’ event waar ontwerpers, coders, data crunchers en app ontwikkelaars in een korte tijd werken aan data gedreven oplossingen voor specifieke challenges. Vaak in teamverband wordt gewerkt aan slimme hacks: goede ideeën en ruwe prototypes die laten zien welke oplossingen binnen handbereik zijn.
Deze eerste ‘Polderhack’ smaakte naar meer. De rol van data en technologie in de landbouw wordt steeds groter, maar slechts een handvol bedrijven en een enkele ‘tech savy’ boer zien kansen voor innovatie. Hackathons zijn een leuke en laagdrempelige manier om domeinkennis samen te laten komen met vernieuwende IT kennis en vaardigheden, en mensen van binnen èn buiten de sector na te laten denken over de toenemende stroom aan landbouwdata. Deze ontmoeting ligt ook ten grondslag aan Boer&Bunder. Hier volgt in 3 stappen de ontstaansgeschiedenis van een open data applicatie.
Stap 1: ‘The grass is greener on the other side’
In mei 2014 werd in Wageningen in samenwerking met Alterra de Flora en Fauna hackathon georganiseerd. IT’ers, codeerders, GIS experts en developers wierpen zich samen met wetenschappers, studenten, ambtenaren en andere Flora & Fauna experts 32 uur lang op vraagstukken rond natuur, milieu en biodiversiteit. Het team ‘The grass is greener on the other side’ ontwikkelde een app om aan de hand van satellietbeelden te kijken of het gras echt groener is aan de overkant. De app zou boeren bijvoorbeeld in staat kunnen stellen om te kijken hoeveel schade hun grasland oploopt door ganzenvraat. De basis voor deze app was de groenmonitor, een actuele vegetatiekaart van Nederland verkregen uit satellietbeelden. Dankzij de nadere kennismaking met de groenmonitor tijdens de Flora & Fauna hackathon, de uitwisseling van ideeën binnen het team en de beschikbare expert kennis van Alterra, vormt de groenmonitor nu een belangrijke feature binnen Boer&Bunder.
Stap 2: ‘Croptimisr’
In januari 2015 vond de Future Food Hack plaats, een hackathon in het kader van een internationale bijeenkomst over Open Data for Agriculture and Nutrition. Centraal stond de behoefte van de eindgebruiker. Want we genereren dan wel steeds meer data, en ook komt steeds meer data als open data beschikbaar, toch blijft de gewenste impact uit, vaak omdat juist voor de eindgebruiker de stap naar bruikbare data en technologie nog te groot is. De challenge die Crop_R tijdens deze hackathon inbracht was in het bijzonder gericht op open data die in Nederland beschikbaar is, maar in allerlei portalen ‘verstopt’ zit en daarom voor boeren moeilijk toegankelijk blijkt. De challenge bestond uit het ontwikkelen van een app die boeren in staat zou stellen op perceelsniveau data over hun bedrijf visueel in te zien op een kaart. Met het concept ‘Croptimizr’ ontwikkelde het winnende team een online tool waarmee boeren kunnen inzien wat er in het verleden op hun land groeide. Hiervoor gebruikten zij open data uit de Basisregistratie Gewaspercelen (BRP). Ook deze feature is terug te vinden in de Boer&Bunder.
Stap 3: Boer&Bunder
Uit de verschillende hackathons ontstond een samenwerking tussen partijen die graag door wilden pakken op de mogelijkheid om op deze wijze data terug te geven in boerenhanden. Dankzij een financiële ondersteuning van het ministerie van Economische Zaken konden Bureau Liters, Boerenverstand, Hackwerk Advies en Crop-R aan de slag met Boer&Bunder: een nieuwe website die open data visualiseert voor alle landbouwgrond in Nederland. Op Boer&Bunder kan je met één klik op een perceel open data inzien. De boer krijgt – op perceelsniveau – inzicht in gewasrotatie, grondsoort, gewasgroei, hoogteverschillen en natuurbeheer van percelen. Bovendien kunnen boeren hun eigen gewaspercelen, een profielfoto en contactgegevens makkelijk delen via social media.
Stap 4? Dit is nog maar het begin!
In 2015 organiseerden we bijeenkomsten bij boeren thuis, zodat we in overleg met boeren konden verkennen hoe deze applicatie door te ontwikkelen. We keken daarbij bijvoorbeeld ook naar bedrijfsspecifieke data die de ondernemer vanuit zijn bedrijfsmanagement systeem beschikbaar zou kunnen stellen. Inmiddels wordt Boer&Bunder door vele partijen gebruikt. Een open, transparant en nieuw verhaal, op basis van slim hergebruik van open data. Hoe kunnen andere partijen er ook gebruik van maken? En hoe maken we het nog functioneler? Boer&Bunder is nog altijd in ontwikkeling. Kortom, dit is nog maar het begin!