
Door Anne Bruinsma

Data FarmHack Korte Ketens
De grote vraag voor ‘korte keten’ boeren is hoe zij hun producten van de streek, de stad in kunnen krijgen. De logistiek is snel te duur, en als boer heb je niet 1,2,3 het netwerk en de tijd om zelf te vermarkten. Technologie biedt boeren nieuwe kansen om verbindingen te maken met klanten, ideeën te testen en de logistiek slim in te richten. De uitdaging bij deze FarmHack is om langs dit spoor prototypes te ontwikkelen. Ook het realiseren van onderscheidend vermogen is van groot belang voor boeren in korte ketens, een aanvullende vraag is daarom hoe technologie bij kan dragen aan het overbrengen van meer inzicht in de productie van je eten.
Achtergrond
De derde FarmHack vindt plaats op boerderij Overesch is een gemengd bedrijf van 110 hectare in het Sallandse land bij Raalte (20 km onder Zwolle) met varkens, groenten en granen. Jan Overesch (64) boert er sinds 1994 biologisch en sinds 2009 biologisch-dynamisch, samen met zijn vrouw Mariet (59). Zoon Rick (33) zit ook in de maatschap. Op den duur zal hij het stokje overnemen. Zij boeren met meer aandacht voor de dieren, de natuur, het milieu en dus ook voor de mens. Ze zijn ook een Ekoplaza afhaalpunt. Ekoplaza is de grootste biologische supermarktketen van Nederland, met een assortiment van zo’n 9.500 biologische artikelen die je online kan bestellen.
De Zwolse Stadslanderijen
Jos van Leussen is de initiatiefnemer van ‘De Zwolse Stadslanderijen’, een boerenbeheer maatschappij die zich richt op het beheer en gebruik van een deel van de ‘reservegronden woningbouw’: honderden hectaren grond in en rond de stad die ooit bedoeld waren voor woningbouw. De missie is om met een eigen wijze van landbouw bedrijven in de Zwolse stadsrand te zorgen voor grotere biodiversiteit, een mooier landschap, optimale recreatieve toegankelijkheid én een inkomen voor de boeren.
Een fragment uit de Tegenlicht aflevering over Digitaal Voedsel, bron: VPRO, Tegenlicht
Jos is geïnteresseerd om zijn landerijen publieksvriendelijk inzichtelijk te maken. Hij wil boer en stedeling nader bij elkaar brengen door letterlijk te laten zien wat er gedurende het seizoen op de landerijen groeit, in welke fase het zit en wat er allemaal mee gebeurd is. Hij wil de de dynamiek van het boeren, de natuur en de stad expliciet en tastbaar maken door inzet van (visualisatie) technologie.
Door de aanbod (“Wat wordt er deze week geoogst uit de landerijen”) naast de vraag te zetten (“Wat eten we vandaag”) wil hij mensen inspireren hun voedselinkoop heel seizoensgericht en lokaal af te stemmen. Jos nodigt mensen uit om ‘ het land/buiten, de mooie dynamiek van het boeren en de lokale producten’ van heel dicht bij te beleven
“Ook zie ik voor me shop-in-shop modules met een touchscreen met deze informatie. Mensen krijgen op die manier inzicht in hoe hetgeenzij bestellen van invloed is op wat er in de landerijen om hun stad gebeurt. En dat ze op die manier weer de autonomie (als groep mensen uit de stad) over hun voedsel en omringende landschap kunnen krijgen.”
“Je ziet momenteel veel sites opkomen die lokale producten aanbieden die je kunt bestellen. Dan zie je een lijst producten die je kunt aanklikken, met vaak een verwijzing naar de producent en wat informatie. Ik wil een stap verder gaan; je moet kunnen zien van welke percelen het komt en wanneer; dus ook; wat is er nu en wat komt er binnenkort aan.”
Data
Jos gebruikt het bedrijfsmanagementsysteem Crop-R om zijn percelen en alles wat er op/omheen gebeurt te managen. Hierin houdt hij bij
- welke gewassen er op dit moment groeien op elk perceel
- welke handelingen hij waar en wanneer verricht
- wat er op de planning staat voor het komend seizoen
Voor deze FarmHack krijgen we toegang tot zijn gegevens via de Crop-R API. Op onze GitHub lees je wat je in de API kan vinden en hoe je het moet bevragen.
Vechtdalproducten
Ilona Lagas is de voorzitter van Vechtdalproducten, een coöperatie in het Overijssels Vechtdal waarin producenten (boeren), bewerkers (bakkers en slagers) en gebruikers in de horeca (restaurants en hotels) zijn verenigd. De coöperatie zet zich in voor kwalitatief hoogstaande producten met een eerlijke beloning van de boer, een eerlijke prijs voor de consument en respect voor het milieu.
Er zijn verschillende routering concepten te bedenken, belangrijk is dat mensen op interesse/passie regionaal aan de slag gaan met wellicht zicht op een bijverdienste. Meer toeloop naar aflever/ophaalpunten en meer plekken waar vanuit betrokkenheid geexperimenteerd wordt met afhaal/bezorgpunten; denk bijvoorbeeld aan iemand in de buurt, een sportvereniging of school. Data en apps kunnen de administratie, betalingen en alerting regelen.
Tijdens de Farmhack is dat met gezond (boeren) verstand op de fysieke kaart mogelijke dropoff/pickup points bedenken. Indien er dan een idee is wie/wat/waar dan kunnen we er getallen aan gaan hangen en met bijvoorbeeld http://www.geodanmaps.nl bereik en route afstanden berekenen. Geodan doet dit nu bijvoorbeeld iedere zondagnacht voor PostNL. In theorie zou dit ook voor streekproducten bestellingen moeten kunnen als we weten wie wanneer afhaalpunt of bezorger (in de wijk) kan zijn.
Tijdens de Farmhack is iemand van Geodan aanwezig en zal deze methoden demonstreren. Ook kunnen er bijvoorbeeld wijken geselecteerd worden op inkomen niveau en aantallen.
Mark Fontein van www.buurtmus.nl is gevraagd om te komen. Buurtmus is een concept (en pilot) om in de wijk door buurtbewoners pakketjes tussen 1900 en 2100 rond te brengen en halen. Kunnen we deze pakjeskar hacken, meer mee doen dan aanvankelijk bedacht? Kan er bijvoorbeeld een koelbox in of melkflessen krat aan de buitenkant? Hoeveel mensen in de wijk moeten dan een melkabbonnement hebben? Kan een bezorgkar in de toekomst zelfstandig bezorgen? Allemaal vragen waar we mee aan de slag kunnen gaan.
Data
We beschikken over de volgende Vechtdal informatie
- een ledenlijst
- prijzenlijsten en inventarisatie van de producten van een aantal leden
Deze gegevens vind je in Google Drive (p.m.) en in http://vechtdal.silk.co. Silk.co beschikt over een API; In onze GitHub lees je meer over de API en vind je er een drietal voorbeeld queries.